Check je date

Bent u online aan het daten? Check dan altijd of uw date is wie hij of zij zegt te zijn. Want oplichters zijn ook actief op social media, datingsites en in datingapps. Uit recente cijfers van de Fraudehelpdesk blijkt dat slachtoffers van online datingfraude in 2023 voor gemiddeld €30.000,- zijn opgelicht.

Dit kunt u direct doen

Check de profielfoto van uw date op Google Afbeeldingen of Yandex. Zo kunt u zien of deze profielfoto ook op andere plekken op het internet voorkomt, mogelijk met een andere naam erbij. Weet u niet hoe u gebruik maakt van Google Afbeeldingen of Yandex, bekijk dan dit uitlegfilmpje over Google of bekijk dit uitlegfilmpje over Yandex.

Deze signalen wijzen op fraude

• Uw date overlaadt u vanaf de kennismaking voortdurend met complimenten en liefdesbetuigingen.
• Uw date wil al heel snel verder communiceren via WhatsApp of e-mail.
• Uw date kan niet (video)bellen. NB: dit is met de opkomst van AI (artificial intelligence) aan het veranderen, zie het kopje ‘Wat is datingfraude?’
• Uw date vraagt om geld voor een noodgeval, of
• Uw date is naar eigen zeggen heel succesvol aan het beleggen en nodigt u uit ook in te stappen.
• Uw date kan niet fysiek afspreken, omdat hij/zij in het buitenland zit (voor een geheime missie).
• Uw date wil niet dat u met anderen over hem/haar spreekt, omdat hij/zij op geheime missie is.

Twijfelt u aan uw date of heeft u het vermoeden dat u slachtoffer bent van datingfraude? Neem dan contact op met de Fraudehelpdesk 

Wat is datingfraude?

Bij datingfraude zijn oplichters actief op social media en datingsites/datingapps, op zoek naar mensen die ze geld afhandig kunnen maken. Ze maken een vals profiel aan met een profielfoto die ze van internet halen en doen zich voor als mooi, rijk en succesvol. Dan zoeken ze contact met het slachtoffer. Ze overladen hun date met complimentjes, liefdesbetuigingen en soms ook cadeautjes. Wanneer het vertrouwen van het slachtoffer gewonnen is, volgt vaak de vraag om geld. Eerst een klein bedrag, later steeds grotere bedragen.

Het kan ook zijn dat de oplichters doen alsof ze heel succesvol zijn met beleggen. In dat geval nodigen ze hun date uit om (met hun hulp) ook te gaan beleggen en een (steeds hoger) bedrag in te zetten. In werkelijkheid gaat het om nep-beleggingen en wordt het ingelegde geld rechtstreeks naar de oplichters overgemaakt.

Met de opkomst van AI (artificial intelligence) kunnen oplichters ook beeld en geluid inzetten. Er komen steeds meer technische mogelijkheden, waarmee de suggestie gewekt kan worden dat u met een bestaande persoon te maken hebt. Juist hierom is het extra belangrijk dat u goed let op de andere signalen die op fraude wijzen, want videobellen of skypen met een (ogenschijnlijk) bestaand iemand is geen garantie dat uw date ook werkelijk bestaat.

Hoe voorkomt u datingfraude?

1 Houd rekening met oplichting
Houd altijd de mogelijkheid open dat u te maken heeft met een fraudeur.

2 Controleer foto’s die u krijgt
Datingfraudeurs gebruiken nogal eens foto’s die ze elders op internet vinden. Daar kunt u achter komen door ze in te voeren in Google Afbeeldingen of Yandex. Beide sites checken of foto’s op andere plekken op internet opduiken.

3 Stuur geen gevoelige foto’s
Als u zelf foto’s stuurt naar uw partner, dan maakt u zich erg kwetsbaar voor fraudeurs. Dat geldt zeker als die afbeeldingen seksueel getint zijn. Wees daarom terughoudend met het delen van gevoelige informatie, zoals foto’s. Wacht bijvoorbeeld een eerste ontmoeting af om te zien met wie u écht te maken heeft.

4 Maak nooit geld over
Als u met een oplichter te maken heeft zal deze vroeg of laat om geld vragen. Ga hier nooit in mee. Dit geld moet u namelijk als verloren beschouwen. Bovendien zal er steeds om nieuwe bedragen worden gevraagd.

5 Wees alert op taalfouten
Google Translate wordt veel gebruikt door oplichters in het buitenland die graag een beetje Nederlands willen spreken. Helaas voor deze oplichters is deze functie van Google niet foutloos. Wees alert op taalfouten. Dat geldt ook als u in het Engels communiceert. Oplichters schrijven bijvoorbeeld het Engelse ik vaak als i in plaats van I. Let op: met de opkomst van AI (artificial intelligence) kunnen criminelen gebruik maken van software als ChatGPT, waarmee ze hun teksten sterk kunnen verbeteren. Daarom zal dit punt niet altijd aan de orde zijn. Kijk dus ook goed naar de andere waarschuwingen. Met name punt 7 is een goede manier om misbruik met behulp van AI te voorkomen.

6 Houd familie en vrienden op de hoogte
Het is in het belang van de oplichters dat hun slachtoffers geïsoleerd worden. Zo zijn ze makkelijker te beïnvloeden. Voorkom dat u in zo’n kwetsbare positie komt en praat met vertrouwelingen over uw nieuwe contacten.

7 Deel niet teveel persoonlijke info op sociale media
Oplichters lijken hun slachtoffers zorgvuldig uit te zoeken. Met name mensen die een partner hebben verloren of gescheiden zijn, zijn een aantrekkelijk doelwit. Hoe de oplichters weten wie gescheiden is? Dat vertellen deze mensen vaak zelf op hun sociale media. Ook daarom geldt: wees terughoudend met het delen van persoonlijke informatie. Scherm bijvoorbeeld uw Facebook-profiel af voor onbekenden. Dit punt is extra belangrijk geworden door de opkomst van AI (zie punt 5).

Wat doet datingfraude met slachtoffers?

Datingfraude is een vorm van fraude die u emotioneel hard raakt. Het gevoel van speciaal en geliefd zijn slaat om in wantrouwen, boosheid en angst als u ontdekt dat u te maken hebt met een oplichter. U schaamt zich dat u niet doorhad dat uw date niet echt was en u kunt gedachten hebben als: ‘ik ben ook niks waard, ik had kunnen weten dat niemand mij echt leuk en speciaal vindt’. U verliest uw vertrouwen in mensen en u durft zich niet meer open te stellen voor nieuwe contacten.

Vanuit schaamte vertelt u anderen niet wat u overkomen is, waardoor u verdriet en eenzaamheid ervaart. Daar komt bij dat u (veel) geld bent kwijt geraakt, wat kan zorgen voor financiële problemen met alle ongerustheid die daarbij hoort.

Dit is belangrijk om te onthouden:

• Het is niet uw schuld dat u bent opgelicht. De oplichter is degene die fout zit, u niet.
• Uw gevoelens zijn normaal, u bent niet de enige die dit overkomt en die deze gevoelens heeft.
• Wat u overkomen is moet verwerkt worden. Hiervoor kunt u (anoniem) terecht bij Slachtofferhulp.

Twijfelt u aan uw date of heeft u het vermoeden dat u slachtoffer bent van datingfraude? Neem dan contact op met de Fraudehelpdesk 

Nog meer weten over datingfraude?

Lees het ervaringsverhaal van Myrthe
Bekijk het filmpje ‘Misdaad zonder bloed’
Luister naar een podcast over datingfraude
Lees wat u kunt doen als u vermoedt dat een vriend(in)/familielid te maken heeft met datingfraude
Deel uw ervaringen in de community van Slachtofferhulp
Bekijk de Netflixdocumentaire The Tinderswindler (alleen mogelijk met een Netflixabonnement)

Lees deze waarschuwing van ACM/ConsuWijzer (NB: het gaat hier strikt genomen niet om fraude, maar u loopt wel het risico om veel geld kwijt te raken door nepprofielen op datingsites)