De kans om digitaal te worden opgelicht, kunt u zelf verkleinen!
Digitale oplichters gaan heel sluw te werk. Zo sluiten ze in hun verhalen soms aan bij uw interesses. Ze doen zich voor als organisaties waar u vaak mee te maken heeft, of wekken uw interesse door iets over een hobby van u te vermelden.
Gelukkig kunt u uw kans om slachtoffer van digitale oplichting te worden verkleinen. Juist als u denkt dat het u niet zal overkomen, is het advies toch deze maatregelen toch goed door te nemen. Naast de tips zelf te gebruiken, kunt u de tips ook gebruiken om mensen uit uw omgeving te waarschuwen of te helpen.
Deze maatregelen kunnen ervoor zorgen dat u niet wordt opgelicht door internetcriminelen:
- Wees gezond wantrouwend. Vertrouw het niet automatisch wanneer uw bekenden contact opnemen via een ander nummer. Lees berichten goed door: gebruikt uw bekende ineens andere woorden of spreekt hij of zij u anders aan? (Video)bel altijd eerst het “oude nummer” van uw contactpersoon om te controleren deze echt een ander nummer heeft. Klik ook niet zomaar op linkjes in berichten maar kijk eerst waar deze u naartoe leiden voor u erop klikt. Dat doet u door even op het linkje stil te staan. Daarmee komt in beeld te staan waar de link u naartoe zal leiden als u erop klikt. Klik alleen als u zeker bent dat dit veilig is.
- Stel een limiet in voor het bedrag dat in een keer van uw bankrekening kan worden overgeboekt. Zet bijvoorbeeld een limiet voor 200 euro, zodat er extra handelingen nodig zijn voor het overmaken van elk bedrag hoger dan dat. Door deze extra handeling vergroot u de kans om er bewust mee bezig te zijn. Uw bank kan u hierbij helpen. Ook kan u een goede spam-filter op uw e-mail instellen. Deze filter haalt verdachte berichten automatisch uit uw inbox. Bij veel internetaanbieders vindt al een filtering plaats maar u kunt vaak aanvullende filtering toepassen via het aanpassen van instellingen of het installeren van aanvullende filters. Vraag in uw omgeving eventueel om hulp. Ook kunt u eventueel uw internetaanbieder en e-maildienst vragen om meer informatie en hulp.
- Denk eerst 10 seconden na als u geld overmaakt naar iemand, of als iemand vraagt om iets op uw computer te installeren. Neem dan de tijd om er zeker van te zijn dat dit veilig is. Is dit wel veilig? Vraag als u twijfelt om hulp aan mensen in uw omgeving die u vertrouwt voordat u een keuze maakt.
- Geef via sociale media-accounts zo min mogelijk persoonlijke gegevens bloot. Stel uw accounts altijd zo in dat alleen uw connecties uw berichten kunnen zien. Zo voorkomt u dat criminelen eenvoudig informatie over u kunnen verzamelen die zij in hun aanvallen tegen u kunnen gebruiken. Wanneer zij weten waarin u bent geïnteresseerd of welke hobby u heeft is het eenvoudig om daarop in te spelen.
- Betaal nooit via betaalverzoeken die een ‘bekende’ met een nieuw telefoonnummer stuurt. Spreek voor situaties waarin uw omgeving toch acuut geld van u nodig heeft een wachtwoord af waarop u kunt terugvallen. Zorg ervoor dat dit een wachtwoord is dat alleen diegene weet en kan weten. Vraag in dat geval ‘Wat is het wachtwoord dat we daarvoor hebben afgesproken?’ Zo weet u zeker dat u echt met een bekende van u te maken hebt.
- Weet dat criminelen eenvoudig een boodschap of berichten uit naam van anderen en organisaties kunnen sturen. Niet elk bericht komt daadwerkelijk van de partij of persoon die in uw scherm als afzender verschijnt. Bel eerst ter controle met het voor u bekende nummer (dus niet het nummer dat in het bericht staat) voordat u handelt. Zeker als het gaat om het overmaken van geld of het doorgeven van persoonsgegevens! Vermijd gesprekken met mensen die u niet kent of waarvan u niet zeker bent met wie u echt te maken heeft. Dat geldt voor gesprekken via WhatsApp maar ook voor telefoongesprekken.
- Vraag mensen in uw omgeving wat zij van een bericht vinden waar u aan twijfelt voor u verdergaat. Laat u niet onder druk zetten! Haast is altijd een slecht signaal: vertraag en denk na als u onder tijdsdruk wordt gezet.
- Controleer of degene die u om geld vraagt ook echt degene is wie hij of zij zegt te zijn. Banken zullen u nooit om uw inloggegevens of persoonsgegevens vragen of bellen omdat er sprake is van een verdachte situatie waarin u snel moet handelen. Dit is altijd oplichting! Geef nooit uw inloggegevens of wachtwoorden aan anderen. Niet online en ook niet per telefoon. Zoek bij twijfel aan de echtheid van berichten ook eens op internet of er soortgelijke berichten rondgaan waarin wordt gewaarschuwd voor oplichting.
- Waarschuw anderen: vertel mensen in uw omgeving over de berichten die u heeft ontvangen waarmee criminelen hebben geprobeerd u op te lichten. Vertel ook hoe u hiermee bent omgegaan. Met elkaar leren we meer om digitale oplichters tegen te gaan.
- Schrijf voor uzelf een aantal basisregels op een papiertje en bewaar deze bij of in de buurt van uw mobiele telefoon. Hierdoor kunt u er makkelijker op terugvallen. Bijvoorbeeld:
– Een bekende vraagt om geld? Eerst bellen, dan pas betalen!
– De bank belt en vraagt om uw bankpas, code of vraagt u geld over te maken? Dit is altijd oplichting! Hang op en bel zelf uw bank.
– U krijgt een bericht over een openstaande rekening of geld dat u terugkrijgt? Bel de instantie via het bij u bekende nummer, niet het nummer dat bij het bericht staat!- Criminelen zijn vaak net zo vriendelijk als de werknemers die zijn nadoen. Hierdoor is het soms lastig het gesprek te beëindigen. Het voelt misschien onbeleefd om wantrouwend te zijn. Echte werknemers zullen dit juist goed begrijpen want zij weten welke risico’s er spelen. De oplichters zullen u er van proberen te weerhouden hun verhaal te controleren door middel van smoesjes (bijvoorbeeld omdat uw geld ‘nu in gevaar is’). De echte werknemers zullen u nooit onder druk zetten of weerhouden van het controleren van hun verhaal.
Onthoud
Cybercriminaliteit helemaal voorkomen kan niet. Iedereen kan slachtoffer worden, ook u. Cybercriminelen bedenken telkens nieuwe manieren om geld of informatie te stelen. U kunt het ze wel moeilijker maken door deze tips toe te passen en zo goed mogelijk op te letten.